Slijtage kenmerken van rijwerken (deel 1)
Een ketting een onderrol of een sprocket is niet zomaar opeens stuk of versleten. Afhankelijk van het machinegewicht en de aard van de werkzaamheden, hebben deze delen een bepaalde levensduur. Het hangt van diverse factoren af, of uw rijwerk 4000 of 10.000 uur mee gaat.
Om onnodige stilstand te voorkomen is het voor u dus handig om een aantal slijtagekenmerken van het rijwerk te weten. Zo weet u of uw rijwerk op het punt staat om de machine tot stilstand te brengen of dat u nog gerust een aantal uren veilig kunt draaien.
Even voor uw beeldvorming: een ketting reparatie in het veld kost soms net zoveel als een ketting zelf. Uiteraard is dit niet altijd het geval: het hangt af van de omstandigheden, tonnage van de machine etc.. Maar we kunnen wel stellen: op tijd er bij zijn scheelt u gewoon in de portemonnee.
Slijtagekenmerken van de ketting
De mate van slijtage van een graafmachine ketting kunt u het beste checken door de bussen van de ketting te controleren (denk hierbij aan uw veiligheid). Dit doet u door de machine aan één zijde met de bak op te duwen. Dan kunt u door een tweede man, de ketting die omhoog staat, langzaam rond laten draaien om zo de bussen te controleren. Visueel kunt u zien of de bussen door zijn zie (foto 1) of gebarsten (foto 3). Vaak zitten de doorgesleten bussen rond de eindpennen, u kunt eveneens zien of er schalmen zijn gebroken (foto 2).
Foto 1 Foto 2 Foto 3
Het meten van de bussen en de schalmen kunt u het beste overlaten aan een rijwerk specialist, deze meet de diameters van diverse bussen, de inwendige slijtage en de hoogte van de schalmen. Hij heeft ook de maatvoering die de onderdelen hebben als ze nieuw zijn. Aan de hand van gegevens van leveranciers kan hij u vertellen voor hoeveel procent de delen zijn versleten.
Let er tijdens de controle op dat de specialist de meting doet op meerdere plekken. Het is zo makkelijk om de slechtste plek er uit te zoeken en daar het advies over te geven. Wij als rijwerk specialisten van Verhoeven B.V. vinden dit “not done” en zullen dus altijd op meerdere plaatsen opmeten.
Slijtagekenmerken van het sprocket
Als het sprocket er uit ziet als een reuze zaagblad, dan weet u zeker dat deze bijna op is. Helaas is het altijd niet zo duidelijk. Een aantal zaken die u zelf kunt zien aan het sprocket zijn:
- Vergroting van de steek van het sprocket. U kunt zien dat de ruimte tussen de tanden langwerpig begint uit te slijten (zie foto). Deze slijtage is te wijten aan de steekvergroting van de ketting. Door inwendige slijtage van de ketting wordt de steek groter en die geeft de vergroting door aan het sprocket. Dit is eigenlijk de meest voorkomende slijtage (zie foto 1 & 3 hier beneden).
- Wat bij de grotere machines nog al eens voorkomt is dat er stukken uit de tanden breken, dit kan zover gaan dat nagenoeg hele tanden er uit breken (zie foto 2).
- Een andere schade die ik de laatste tijd zie, is dat uit de kom van de tand, er stukken uit breken. Bij nadere inspectie blijkt dat de sprocket op de bussen dreunt, in dit geval waren de bussen sterker dan het sprocket, je vraagt je dan echt af ‘hoe kan dat?’. Bij verdere inspectie van het rijwerk bleek dat de onderrollen zover zijn versleten dat de machine niet alleen op de onderrollen loopt maar ook op het sprocket, en wat minder op het voorwiel. Bij het rijden dreunt dan het machinegewicht op de kom van de sprocket en op de bus. Als dit gebeurt dan gaat er hoe dan ook wat stuk. In dit geval was het het sprocket (foto 4) maar het komt ook voor dat de bussen scheuren of fragmenteren.
- Eveneens komt het incidenteel wel eens voor dat door vervorming van de bussen de ketting vast komt te zitten.
Foto 1 Foto 2
m
Foto 3 Foto 4
Na het lezen van deze blog begrijpt u wellicht dat rijwerken best complex zijn. Zelfs voor mij. Er gaat geen week voorbij dat ik weer wat nieuws tegen kom. U kunt nu met de tips die ik u gegeven heb beter beoordelen wat de status van uw rijwerk is. Bij twijfel mag u mij altijd bellen.
Bij de volgende blog ga ik verder in op de slijtagekenmerken van rollen en het voorwiel en spaninrichting.
Anne Schipper
Vertegenwoordiger Rijwerk & Uitrustingsstukken
Regio: Nederland Oost